maandag 18 september 2006

Shell in de knel

Geen bloed, geen menselijke drama's en geen geweld. Het is niet het meest tot de verbeelding sprekende, maar wel het belangrijkste thema in Rusland: energie. Rusland is anno 2006 een energiegrootmacht, al wil president Poetin dat woord niet meer horen. Zowel politiek als economisch (en dus politiek) staat Rusland internationaal weer op de kaart.

Hoe nauw politiek en economie in het Poetinisme met elkaar verbonden zijn, ondervindt ook Shell, de voormalige Nederlandse oliemaatschappij die nu deels (hoe was het ook alweer?) in Britse handen is. Shell is nu mikpunt van het Kremlin.

Maar wat ging er ook alweer aan vooraf? De vervolging van Michail Chodorkovski, de ontmanteling van zijn Yukos, de herverdeling van de buit, de ruzies met buurlanden over prijsverhogingen, het afsluiten van de gaskraan voor Oekraïne, de ongebreidelde expansie van Gazprom, de Europese zorgen daarover, de aankoop van meer aandelen Gazprom door de staat, de overname van Sibneft door Gazprom, verdergaande renationalisatieplannen van het Kremlin en wat hadden we allemaal nog meer?

Shell dus. Shell heeft een belang van 55% in Sachalin-2, een serie olie- en gasvelden die ons nog heel lang warm kunnen houden. En Shell komt uit het buitenland. Zie hier het probleem. Want oud-KGB-spion Poetin wil graag alles voor zichzelf en zijn land houden. "Strategische energiebronnen beschermen" heet dat diplomatiek. En buitenlanders zijn nu eenmaal niet te vertrouwen, want die zijn alleen maar op eigen gewin uit. (Gelijk heeft-ie, maar dat doet er nu niet toe.)

Gazprom - het favoriete speeltje van het Kremlin - eist een deel van de buit, ik bedoel: Sachalin-2, op. Shell kon daar wel mee leven, want het project heeft tot nu toe meer ellende dan vreugde opgeleverd. Alleen... Gazprom wil opnieuw onderhandelen over een eerder gesloten akkoord. Dat is wel te begrijpen, want direct nadat de overeenkomst was bereikt, erkende Shell dat het project vertraging oploopt en de kosten twee keer zo hoog zijn.

Shell ziet herziening van het akkoord niet zitten, ook wel weer begrijpelijk. Dus... constateren allerlei ministeries plotseling problemen: de milieuvoorwaarden worden niet nageleefd, het project loopt vertraging op en dat is contractbreuk, er kunnen aardverschuivingen ontstaan, dus de bouw van pijpleidingen moet worden stilgelegd. Elke Rus en expat kent dat wel: plotseling, als je niet meewerkt, komen er allerlei drempels op je weg.

Geen bloed of geweld misschien, maar wel erg spannend.

Geen opmerkingen: