Kozoelin in hongerstaking

Aleksandr Kozoelin en zijn vrouw Irina tijdens de verkiezingscampagne in maart 2006.

(Foto Remco Reiding)

Treurig nieuws uit Wit-Rusland. Terwijl oppositieleider Aleksandr Kozoelin voor 5,5 jaar achter de tralies zit voor de organisatie van een verboden demonstratie (!), overleed zijn vrouw Irina aan kanker. Kozoelin is in hongerstaking gegaan, omdat hij de begrafenis niet mag bijwonen. Het is overigens niet de eerste keer dat hij in hongerstaking gaat.

Update: Washington en Brussel bemoeien zich er nu ook mee.

Verkiez.. eh... stembusgang (3)

Misschien herinnert u zich nog de wijze waarop mensen in Wit-Rusland enkele dagen voor de verkiezingen per mobiele telefoon werden gewaarschuwd voor een bloedbad. Ik kreeg het bericht destijds doorgestuurd.

Mijn vrouw liet mij zojuist het bericht zien dat zij vandaag ontving (zie foto links), eveneens een paar dagen voor de verkiezingen. Er staat: NEEM OP 2 DECEMBER DEEL AAN DE VERKIEZINGEN! UW STEM IS BELANGRIJK VOOR HET LAND!!! Evenals de Wit-Russische autoriteiten laat de Russische overheid dus kennelijk niets aan het toeval over.

Update: Oh ja, toen de keuze voor de Winterspelen op Sotsji viel, kreeg ik ook al een neo-fascistische sms (zie foto rechts): ,,Sotsji - hoofdstad van de Olympiade 2014. We feliciteren u met het begin van onze overwinningen.''

Internjet

Turkmenistan opent zijn eerste internetcafé, Wit-Rusland bewandelt de omgekeerde weg. De regering wil dat elke bezoeker wordt geregistreerd en een log van welke sites hij bekijkt een jaar lang wordt bewaard.

Bij deze neem ik dan ook afscheid van alle Wit-Russische lezers van dit blog. Het gaat jullie goed! Lezers uit Turkmenistan: van harte welkom!

In Rusland wordt het internet ook volop gecontroleerd. La Russophobe publiceert erover een lijvig rapport: The FSB Behind the Computer. Oehoehoehoe... spannend!

Jeltsin wankelt, Poetin dicteert

Het kan verkeren. Vadertje Poetin die "Batka" Loekasjenko keihard duidelijk maakt wie de baas is. Geen hogere gasprijs betalen? Dan geen gas. Olie aftappen? Dan geen olie.

De almachtige Poetin - een toonbeeld van kracht - dicteert, Loekasjenko - het ondeugende, kleine broertje - moet luisteren. Rusland voelt zich sterk dankzij de rol als energieleverancier, Wit-Rusland is geïsoleerd en hulpeloos.

Wat een verschil, bedacht ik me, toen ik bovenstaande filmpje zag. Loekasjenko moet de wankelende, brabbelende Jeltsin in evenwicht houden. Verbaasd staart de toenmalige president naar zijn papieren: pagina 2 is leeg. ,,Is dit het einde ofzo?'', vraagt Jeltsin en hij herhaalt de slotzin maar.

In tien jaar van een chaotisch land met een lachwekkende, onevenwichtige president naar een energiegrootmacht met een keiharde leider. Het kan verkeren.

Vijanden van het internet

Nu de Vader van alle Turkmenen (en Vader van vele bizarre ideeën) niet meer onder de levenden is, heeft Turkmenistan een kans op wat meer vrijheid en openheid. De plaatsvervangend president, Goerbangoeli Berdymoechamedov (Turkmeens voor Jan Vennegoor of Hesselink), deed in elk geval een pleidooi voor ruimere toegang tot het internet.

Dat is hard nodig. Vooralsnog kunnen vrijwel alleen sommige overheidsfunctionarissen, ambassadepersoneel en buitenlandse journalisten gebruik maken van het wereldwijde web: één procent van de bevolking. Turkmenistan is dan ook één van de dertien 'black holes' volgens Reporters zonder grenzen:

The Internet is increasingly falling prey to censorship round the world. The 13 "Enemies of the Internet" are blocking access to news which displeases them and imprisoning bloggers who express themselves too freely.

Dat geldt ook voor Oezbekistan. Verder valt vooral Wit-Rusland op als zwarte vlek in een paradijselijk groene Europese zee van vrijheid. In Loekaland deinst men er niet voor terug oppositionele websites te sluiten. Niet echt een verrassing, maar het kan nog erger...

Loekasjenko geeft stembusfraude toe

(Bron: www.politicalcartoons.com)

De laatste dictator van Europa heeft weer eens een lachwekkende uitspraak gedaan. De man van "Wit-Russen leven slecht, maar niet lang" en "menselijke eieren bij het ontbijt" erkende deze keer stembusfraude. Maar niet helemaal zoals wíj het zagen:

,,Ja, we hebben de verkiezingen vervalst. Dat heb ik die westerlingen al verteld. Zoveel als 93,5 procent van de kiezers heeft voor president Loekasjenko gestemd. Maar ze zeiden dat dat geen Europees resultaat was. Dus we hebben er 86 procent van gemaakt.''
,,De Europesen zeiden ons voor de verkiezingen dat als er een "Europese" uitslag kwam ze de verkiezingsresultaten zouden erkennen. Dus we hebben geprobeerd er een Europese uitslag van te maken.''

Loekasjenko verbaasde zich erover dat erkenning van de uitslag desalniettemin uitbleef...

Overigens kan dit vervelende consequenties hebben voor mij, als winnaar van de weddenschap hoeveel procent van de stemmen Loekasjenko zou krijgen. Ik heb de gewonnen fles gedestilleerd inmiddels in ontvangst mogen nemen, toen collega Van Zwol probeerde in Tbilisi zijn lari's op te maken. Of het werkelijke of het "gekregen" (officiële) aantal stemmen telt, dat staat wellicht ter discussie... Of was het wie er het dichtst bij zat?

Milinkevitsj in de bak

De man die Loekasjenko uitdaagde, zit dan eindelijk vast. De politie arresteerde Aleksandr Milinkevitsj gisteren omdat een deel van de betogers een illegale route had genomen. De rechtbank veroordeelde hem gelijk tot vijftien dagen cel.

Omdat we Milinkevitsj niet willen herinneren als een gevangene in de duistere kelders van de Wit-Russische gevangenis, plaatsen we hier wat foto's van onze arme, lieve, maar beetje slappe oppositieleider in betere tijden.

Boven: Milinkevitsj (links) viert de aanstaande, maar uitgebleven zege met Aleksandr Kozoelin, die ook al in de cel terechtkwam.

Boven: Milinkevitsj bezoekt eind maart de harde kern van betogers die tentjes heeft opgezet op het Oktoberplein in Minsk. Hij drinkt thee, zijn vrouw kijkt lachend toe.

Milinkevitsj, met al wat minder rode neus dan de dag ervoor, praat op het podium bij een demonstratie in maart over de toekomst. Nu is duidelijk waar die toekomst voor hem is: in de bak.
(Foto's Remco Reiding)

Raddraaiers

Nog even Wit-Rusland. De dag nadat tienduizend betogers de straat op gingen, plaatste de voornaamste regeringskrant in het rijk van Loekasjenko op de voorpagina een grote foto van een betoging. Die in Frankrijk wel te verstaan.

De boodschap was duidelijk: demonstreren is een slechte zaak, waaraan alleen raddraaiers meedoen en dus is het volkomen logisch dat de politie hard ingrijpt. Het was een cynische waarschuwing aan de betogers op het Oktoberplein.

Onderstaande cartoon kwam ik tegen en die zet toch wel een beetje aan het denken. Voor meer over de protesten en chaos in Frankrijk, zie de prima blog van collega Olivier van Beemen.

Bron: www.politicalcartoons.com

Loeka-moppen

Ik kan er geen genoeg van krijgen, Wit-Rusland en dictator Loekasjenko. Over zijn maffe uitspraken (,,Elke Wit-Rus heeft recht op menselijke eieren als ontbijt.'') heb ik al geschreven, maar er zijn natuurlijk ook de grappen over Batka, Vadertje Loekasjenko. Om deze mop moest ik erg lachen:

One day Bat'ka is driven through a village in his limo. They run over somebody's pig. Bat'ka, an honest person, stops, gives his driver $100 and tells him to find the killed pig's owner and apologize. The driver leaves and isn't back until two hours later, dead drunk. Bat'ka yells at him: "Are you crazy?" The driver replies: "I haven't done anything wrong: I took the money, put the pig into the sack, placed it on my back, walked down the village street and yelled - Dear people! I'm Lukashenko's driver and I've just killed this pig! - and suddenly they're all running towards me, with tears of happiness in their eyes, and start pouring me drinks, one after another..."

Meer moppen op Neeka's Backlog.

Wit-Rusland: toch geweld

De politie in Minsk heeft er toch op losgeslagen. Wachten tot de aandacht voor Wit-Rusland afneemt, buitenlandse journalisten zijn afgereisd naar Oekraïne en dan maar rammen dus. In de trein werd precies bijgehouden welke journalisten het land verlieten. Zo eindigde een demonstratie van de oppositie dus in een confrontatie met de politie, chaos, arrestaties en - enig - bloedvergieten.

Foto's kun je onder meer hier vinden.

Ook journalisten kregen klappen.

Wit-Rusland: politie grijpt in

De oproerpolitie in Wit-Rusland heeft de studenten dan toch weggejaagd van het Oktoberplein in Minsk. Het ging er tamelijk geweldloos aan toe, hoewel Loekasjenko had aangekondigd dat ze 'als eendenkuikens de nek omgedraaid zouden worden'. De demonstratie is dus voorbij. Maar... gelukkig hebben we de foto's nog.

In Oekraïne (1) - Verkiezingskoorts

Vanmorgen aangekomen in Kiev. Wat een verschil met Wit-Rusland! De hele weg naar het hotel staat vol met verkiezingstentjes, ongelooflijk. Het lijkt wel een revolutie: honderden oranje luifels van Joesjtsjenko’s Ons Oekraïne en ook het blauw-rood van Janoekovitsj en het wit-rood van Timosjenko zijn goed vertegenwoordigd. Ik hoop er snel een foto van te maken.

In mijn hotel bonkt de harde muziek die vanaf Maidan komt. Déjà vu, hoeveel korte nachten heb ik dit niet eerder gehoord in november 2004?

In Minsk waren op straat alleen billboards met 'Voor Wit-Rusland' te vinden, de slogan van Loekasjenko, die zelf niet werd geportretteerd. Een kale boel. Er zouden speciale brigades zijn geweest die de hele dag door verkiezingsposters en -stickers moesten verwijderen.

Mijn hart ligt nog wel een beetje in Minsk, waar studenten de kou nog altijd trotseren ondanks de dreiging ‘als eendenkuikens de nek omgedraaid’ te worden door de spetsnaz van Loekasjenko.

Later uiteraard meer.

In Wit-Rusland (22) - Whiskey en taart

What the heck! Als iedereen dronken is, dan neem ik ook een borrel. En als de leiders van de oppositie hun kinderen verraden door de jongeren op het plein op te roepen naar huis te gaan, dan neem ik nog een tweede ook.

Ik heb tenminste een goede reden: een collega van de Baltimore Sun is jarig. Dus: whiskey uit de minibar en taart. Die ontspanning doet mij goed: na drie uur slapen ben ik klaarwakker om live het laatste nieuws te vertellen bij BNR Nieuwsradio. Het blijft de hele nacht rustig: de jongeren weigeren hun tentenkamp af te breken, de spetsnaz met hun zwarte pakken cirkelt als aasgieren rond de jongelui maar grijpt niet in.

Tijd om mijn eigen tent, kamer 1105 in hotel Planeta, af te breken en morgen vanuit Oekraïne verder te bloggen. Dan ben ik ook af van de etagedame die elke keer als ik mijn kamer verlaat of betreedt om het hoekje gluurt om welke hotelgast het precies gaat. Want de sovjetmentaliteit zit er nog diep in hier en de KGB is overal vertegenwoordigd.

In Wit-Rusland (21) - Sigarettendans

Lang niet iedereen steunt de straatprotesten in Minsk. Toen ik gisteravond laat een taxi aanhield, begon de chauffeur direct op onprettige, verwijtende toon te zeuren over die 'zwervers' die het plein bezetten. Loekasjenko had met 82 procent gewonnen, klaar uit.

Na een minuut of twee merkte ik de mogelijke oorzaak van zijn agressieve stijl van spreken. Een walm van alcohol kwam mij tegemoet, terwijl hij rechtsaf sloeg.

In de bar van mijn hotel haalde ik een pakje sigaretten. De barman was volkomen dronken, maar dacht erg cool te zijn. Ik kon mijn lachen nauwelijks inhouden, toen hij een soort lapdance uitvoerde met mijn pakje sigaretten. Onhandig, maar ritmisch verwijderde hij het plastic om het pakje, scheurde de zilverkleurige folie eraf, schoof alle sigaretten in een mooie pose uit het pakje en deed er trots ook nog lucifers tussen. Aan het einde van zijn dans kon ik dus alle sigaretten terugschuiven in het pakje.

Rare Wit-Russen en alcohol, het blijft een merkwaardige combinatie.

In Wit-Rusland (20) - Game over

Het doek is gevallen, het momentum is geweest, het is passé, de rek is eruit. Nog een paar cliché's en - natuurlijk - wat zinnige woorden kun je morgen lezen in de GPD-kranten. Want het ziet ernaar uit dat de oppositie zijn kansen op iets wat op een revolutie lijkt, heeft verspeeld. Game over dus.

De harde kern wil op het Oktoberplein blijven, maar oppositieleider Kozoelin heeft al opgeroepen de boel op te doeken en te hergroeperen om zaterdag terug te komen. Daar ga ik niet op wachten.

Ik ga Minsk morgenavond verlaten. Dan begint het volgende avontuur: Weblog Oekraïne. Want daar vinden zondag parlementsverkiezingen plaats die bepalend zullen zijn voor wat er overblijft van de erfenis van de oranje revolutie. Een tikkeltje minder spannend wellicht, maar toch wel de moeite waard, lijkt me.

In Wit-Rusland (19) - Artikelen

Mijn achtergrondverhaal én mijn nieuwsverhaal staan in de e-paper van De Limburger. Klik hier om beide verhalen te lezen.
Je vindt mijn achtergrondverhaal ook hier.

In Wit-Rusland (18) - Arrestatie

Het blijft waarschijnlijk bij de elf tentjes op het Oktoberplein. Want... de autoriteiten gingen voor het eerst echt tot actie over. Iedereen werd gisteravond (maandagavond) laat gecontroleerd. Een oudere man kwam met twee boodschappentassen aanlopen, probeerde de spetsnaz te ontvluchten, maar werd aan armen en benen een auto ingesleurd en afgevoerd.

Hoe is het met mijn eigen veiligheid? Een meneer van de speciale troepen duwde mij weg van de arrestantenwagen, maar hij moet van betere huize komen wil hij me daar bang mee maken. (Sprak de correspondent stoer.)

Een huishoudelijke mededeling: het is tot mijn grote spijt met mijn instabiele, trage internetverbinding bijna onmogelijk foto's te posten. Ik heb er genoeg, maar de techniek laat mij jullie dus slechts sporadisch wat aanbieden. Excuses daarvoor. Misschien wordt de verbinding onder een andere president beter.

In Wit-Rusland (17) - Tentenkampje

De ontwikkelingen vandaag. De OVSE maakte dus bekend wat we allemaal al wisten: de verkiezingen waren allesbehalve eerlijk en vrij. Belangrijker was het verloop van de demonstratie 's avonds.

Ik telde iets meer mensen dan gisteren. Een grote menigte is cruciaal voor het welslagen van een eventuele (ik herhaal: eventuele) revolutie. De organisatie was beter met meer sprekers en wat muziek. Maar nog lang geen omwenteling dus.

Wel gingen de betogers weer een stapje verder. Aan het einde van de avond, toen de menigte al behoorlijk uitgedund was, kwamen er tentjes tevoorschijn. Elf staan er overeind op het Oktoberplein.

In Wit-Rusland (16) - Winnaar

Loekasjenko won dus volgens de officiële uitslag met 82,6 procent. Op mijn blog zat ik iets te hoog qua schatting vooraf, maar in besloten kring was mijn opgave winstgevend. Kijk maar bij vriend en collega Coen van Zwol die mij een fles gedestilleerd schuldig is door wat hij 'beginnersgeluk' noemt. Sure. In mijn bescheiden Loeka-toto zat Hayo er het dichtst bij met 81,2 procent.

In Wit-Rusland (15) - Lege kruk

Journalisten struikelden vanmiddag zowat over mij heen tijdens de gebruikelijke persconferentie van de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Want, om met Hazes te spreken, het was ontzettend druk, ik zat naast een lege kruk. Nou ja, lege stoel. En uitgerekend in die stoel naast mij nam tot jaloezie van enkele collega’s plaats: Aleksandr Milinkevitsj, de belangrijkste oppositiekandidaat in Wit-Rusland en de grootste uitdager van president Aleksander Loekasjenko.

Milinkevitsj maakt op mij een onverwacht sterke indruk. Ik vond hem er eerst wat sullig uit zien, met zijn baardje en zwarte instapschoenen. Typisch een wiskunde- of natuurkundeleraar. En dat is hij toevallig ook: wiskundige en natuurkundige.

Hij wreef een beetje in zijn vermoeide ogen, was de kleur in zijn rode neus van gisteravond (kou, opwinding, drank?) een beetje kwijtgeraakt en tikte af en toe wat ongeduldig met zijn handen.

Je begrijpt dat ik Milinkevitsj niet te veel wilde storen, want hij wilde ook horen wat iedereen verwachtte: dat de OVSE de verkiezingen als niet eerlijk en niet open bestempelde. Toch stelde ik hem af en toe een vraag. De antwoorden staan morgen verwerkt in mijn stukken voor de GPD-kranten. Voor echt boeiende uitspraken moet je echter bij de zittende president zijn of bij de hardliner van de oppositie, Aleksandr Kozoelin. Ook zij komen morgen aan bod.